Xây dựng xã, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật – cần sự chung sức
Thực hiện Quyết định số 619/QĐ – TTg trên địa bàn huyện Long Phú đã góp phần tạo chuyển biến mạnh trong việc nâng cao nhận thức, ý thức tuân thủ pháp luật, trách nhiệm bảo đảm quyền được thông tin về pháp luật của công dân và thiết thực góp phần vào cải cách thủ tục hành chính, nâng cao hiệu quả công tác hòa giải ở cơ sở. Đồng thời gắn với việc triển khai tiêu chí TCPL trong Bộ tiêu chí Quốc gia về nông thôn mới và chương trình xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016 – 2020.
Năm tiêu chí để được công nhận xã đạt chuẩn TCPL đều là những tiêu chí bao quát nhiều lĩnh vực, mà việc thực hiện không hề đơn giản. Đơn cử như tiêu chí Bảo đảm thi hành Hiến pháp và Pháp luật (gồm 3 tiêu chí). Đó là chỉ tiêu ban hành văn bản vi phạm pháp luật; kế hoạch triển khai nhiệm vụ được giao để thi hành Hiến pháp, pháp luật; chỉ đạo của cấp trên tại địa phương và triển khai thực hiện đúng yêu cầu, tiến độ. Chỉ tiêu về an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm, không để xảy ra trọng án, tội phạm và tệ nạn xã hội (ma túy, trộm cắp, cờ bạc, nghiện hút). Chỉ tiêu liên quan đến giải quyết khiếu nại, tố cáo đúng trình tự, thủ tục, thời hạn, không có hoặc giảm khiếu nại, tố cáo kéo dài.
Chú thích ảnh : Buổi PB – GDPL cho đồng bào dân tộc tại xã Tân Hưng, huyện Long Phú.
Theo đánh giá của Phòng Tư pháp huyện Long Phú, có rất nhiều địa phương tự đánh giá, chấm điểm tiêu chí này đạt số điểm khá cao, trong khi trên thực tế, để đạt những tiêu chí này là hết sức khó khăn. Không ít địa phương chạy theo thành tích, che giấu tỷ lệ tội phạm và tệ nạn xã hội ở cơ sở, ngăn chặn, thậm chí còn tìm mọi cách để người dân không đi khiếu nại, tố cáo ở thời điểm chuẩn bị chấm điểm. Hay như tiêu chí về thực hiện thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền của UBND cấp xã. Với chỉ tiêu bảo đảm sự hài lòng của tổ chức và cá nhân về chất lượng, thái độ phục vụ khi thực hiện thủ tục hành chính. Huyện Long Phú có đến 06 xã đạt 100% mức độ hài lòng của người dân, 03 xã còn lại đạt từ 98% trở lên. Tỷ lệ này quá cao khiến người ta phải đặt câu hỏi : liệu cách đánh giá có thực chất?
Về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) cho xã đạt chuẩn TCPL, Phòng Tư pháp đã tổ chức triển khai Quyết định 619/QĐ – TTg cho cán bộ chủ chốt và báo cáo viên, đồng thời tổ chức nhiều cuộc triển khai đến chủ tịch UBND và công chức các xã, thị trấn trên địa bàn. Ngoài ra còn phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể tuyên truyền cho công chức, viên chức, hội viên. Sở Tư pháp biên soạn và phát hành hàng ngàn tờ gấp với nội dung tìm hiểu một số nội dung cơ bản về xây dựng xã, phường, thị trấn đạt chuẩn TCPL cho cán bộ công chức trên địa bàn huyện và các xã, thị trấn. Biên soạn tài liệu đánh giá cấp xã đạt chuẩn TCPL, sổ tay hướng dẫn nghiệp vụ xây dựng xã, thị trấn đạt chuẩn TCPL phục vụ xây dựng nông thôn mới. Những việc làm này mang lại hiệu quả tuyên truyền ở một phía là chính quyền. Riêng vấn đề tăng cường hiệu biết pháp luật cho người dân vẫn còn là một ẩn số.
Theo quy định, tiêu chí PB - GDPL không chỉ đáp ứng cho cán bộ, mà còn giúp người dân dễ dàng tiếp cận pháp luật. Chẳng hạn như, UBND cấp xã phải cung cấp đầy đủ thông tin pháp luật thuộc trách nhiệm phải cung cấp; tổ chức lấy ý kiến nhân dân về dự thảo văn bản quy phạm pháp luật, triển khai các hoạt động PB – GDPL cho nhân dân trên địa bàn cấp xã bằng hình thức thích hợp, triển khai các hoạt động PB – GDPL cho các đối tượng đặc thù, đảm bảo các thiết chế thông tin, văn hóa, pháp luật tại cơ sở hoạt động có hiệu quả, đảm bảo quyền tiếp cận thông tin, PB – GDPL của nhân dân trên địa bàn cấp xã, tố chức đối thoại chính sách, pháp luật theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Thực tế ở cơ sở, nhiều người dân không biết chuẩn TCPL là gì, bởi rất nhiều hoạt động các xã, thị trấn chưa bao giờ triển khai thực hiện …
Trên địa bàn huyện Long Phú, có nhiều địa phương khi bất ngờ được hỏi đến việc thực hiện, xây dựng chuẩn TCPL đều tỏ vẻ khá lơ mơ. Bên cạnh những hạn chế chủ quan từ cơ sở về nhận thức đối với quy định còn khá mới mẻ này, thì cũng phải ghi nhận một điều, việc tuyên truyền còn khá mỏng, việc hướng dẫn, tập huấn nghiệp vụ chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ. Việc cần thiết phải có công vụ đánh giá một cách hệ thống, đồng bộ, toàn diện thực trạng TCPL của người dân ngay tại địa bàn là cách thức hữu hiệu để các cơ quan Nhà nước đề ra các giải pháp quản lý phù hợp, kịp thời khắc phục những hạn chế, yếu kém cũng như khuyến khích, biểu dương, nhân rộng điển hình, tăng cường khả năng tiếp cận cho người dân tại cơ sở.
Làm được như vậy thì việc xây dựng xã, thị trấn đạt chuẩn TCPL mới thật sự ý nghĩa, góp phần nâng cao trách nhiệm của các cấp, các ngành, đặc biệt là chính quyền cơ sở trong thi hành pháp luật, thực thi công vụ.
Chú thích ảnh : Buổi PB – GDPL cho đồng bào dân tộc tại xã Tân Hưng, huyện Long Phú.
Bài và ảnh: Sóc Ca.